Makula Deliği

Makula Deliği (Macular Hole): Görmeyi Tehdit Eden Sessiz Tehlike

Göz görmeyi sağlayan vücudun en karmaşık organımızdan biridir.  Yaş ilerlemesiyle birlikte merkezi görmeyi sağlayan sarı nokta (makula) birtakım değişiklikler meydana gelebilir. Bunlardan en önemlilerinden bir tanesi makula deliğidir. Halk arasında sarı nokta olarak bilinen bu bölge özellikle merkezi görmeyi sağladığı için okuma , yüzleri tanıma ve ince detayları görme gibi hayati fonksiyonlardan sorumludur. Makula deliği makulanın tam merkezinde (fovea) meydana gelen tam kat bir delik veya yırtılma , açılma durumudur .

Makula deliği ve sarı nokta hastalığı hal arasında en çok karıştırılan hastalıklar grubundadır. İkisi aynı hastalık değildir farklı hastalıklardır. Makula deliği mekanik bir çekme sonucu veya travma sonucu oluşurken sarı nokta hastalığı hücre dejenersyonu ile giden bir hastalıktır tedavileri tamemen farklıdır. 

Makula Deliği Neden Olur ? Risk Faktörleri Nelerdir ?

Vakaların büyük çoğunluğunun nedeni, tam olarak bilinmeyen yaşlanmaya bağlı oluşur bilinen risk faktörleri şunlardır;

• Yaş: 60 yaş üzeri bireylerde görülme sıklığı artar
• Cinsiyet: Kadınlarda erkeklere oranla biraz daha sık görülür.
• Yüksek Miyopi :Miyoplarda göz küresi daha uzun olduğu için retina daha ince ve hassas olabilir
• Göz Travmaları : Göze alınan şiddetli darbeler 
• Diğer Göz Hastalıkları: Geçirilmiş retina dekolmanıameliyatları , diyabete bağlı makula deliği gelişebilir .

Belirtileri Nelerdir

Makula deliği genellikle ağrısızdır ve sinsi ilerleyebilir. Ancak merkezi görme kaybı, eğri görme , okuma güçlüğü , renklerde solukluk gibi belirtiler olur . Bu durumda retina doktoruna müraacat etmek gerekir.

Resim 1: Makula deliği öncesi

Resim 2: Makula deliği sonrası

Tanı

• Göz dibi muayenesi : Göz bebekleri damla ile büyütülüp retina detaylı incelenir
• OCT (Optik KoherensTomogrofi) : Makula deliği teşhisinde altın standarttır. 

Gözün ‘MR’ ı veya ‘TOMOGRAFİSİ’ olarak da düşünülebilecek bu işlem , saniyeler içinde makula tabakalarının mikron düzeyinde kesinti alınır. Deliği çapı, evresi ve yapısı OCT ile net bir şekilde belirlenir

Evreleri

• Evre 1 : Makuler kist henüz tam delik değil 
• Evre 2 : Küçük delik 

Evre 3 : Orta boy delik vitreus ayrılmıştır 

Evre 4 :Delik + Tam vitreus ayrılması 

Tedavi

Kendiliğinden kapanma ihtimali çok küçük olan ( Evre 1 hariç) bir hastalıktır. Tedavisi cerrahidir. Erken safhada yapılırsa görme geri kazanımı daha yüksektir.

Pars Plana Vitrektomi (PPV) Ameliyatı

Bu mikro cerrahi yönteminde;

• Gözün içine milimetrik kesilerle girilir.
• Retinayı çeken vitreus jeli temizlenir.
• Makula üzerindeki çok ince zar (ILM soyulması) temizlenerek retinanın gevşemesi sağlanır.
• Operasyon sonunda göz içine özel bir gaz veya hava enjekte edilir. Bu gaz, deliğe tampon görevi yaparak dokuların birbirine yapışmasını sağlar.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci ve “Yüzüstü Yatış”

Ameliyatın başarısı kadar, ameliyat sonrası hastanın uyumu da kritiktir. Göz içine verilen gazın deliğe baskı yapabilmesi için hastanın operasyondan sonraki birkaç gün (genellikle 3-5 gün) belirli sürelerle yüzüstü pozisyonda yatması gerekebilir.

• Gözdeki gaz 2-4 hafta içinde kendiliğinden emilir ve kaybolur.
• Görme artışı, deliğin kapandığı anatomik iyileşmeden sonra aylar içinde yavaş yavaş gerçekleşir.
• Erken müdahale edilen (semptomların başlamasından sonraki ilk 6 ay) vakalarda başarı oranı %90’ın üzerindedir.